XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

2.4. Besterik?

Kolorearen arazoa aztertzen, bere konplexutasuna dagoeneko agertu izan da eta, zentzatzio bat denez, fisikoki bere izan-eza agerian badago ere 31 El mundo físico es incoloro. Está formado por materia incolora y energía también incolora. El color sólo existe como impresión sensorial del contemplador.KÛPPERS,H: Fundamentos de la teoría de los colores. Gustavo Gili, Barcelona, 1980, 21 or. Baita 102-104 orr. ere , fenomeno bezala nola den ikusia azaltzeko ikuspuntu nagusiak aipatu ditut.

Hau eginda, kolore munduan barrena orientatzeko nahikoak ei diren galde diezaiokegu geure buruari eta ikusitakoak gutxietsi gabe, nere aburuz koloreen alde batzu ez dira sartzen, edo zail samar sartuko lirateke, ikuspuntu hauetan.

Bakar batean baino gehiagotan sartzen direnak asko dira, jakina, eta pintura aipa dezakegu hauetariko kasu bat bezala: begibistako alde fisikoan zein (pigmentoak direla) kimikoan, eta bestalde, sortzen diren inpresioak-eta, fisiologikoan zein (hautematearen prozesua dela eta) psikologikoan.

Eta hala eta guztiz ere marko honetan sartzeko, kolorearen errealitatea handiagoa delakoan nago.

Errealitateko fenomeno bezala hartu eta ebakipena egin diogu bere alde nabarmenak aztertuz, baina eguneroko errealitatean fenomeno konplexu honen beste alde batzu aztertzeke gelditu direla uste dut.

Non sartuko litzateke bada (muturreko kasua izanda ere) Agustín García Calvok itsuentzat planteiatzen duen koloreen errealitatea?:

(los colores) a todos tienen que ser comunes, ciegos incluídos; los cuales no verán quizá las franjas del arco Iris (excepto en cuatro franjas justamente), pero sí verán perfectamente cómo a uno se le pone verde, hasta el punto de que él se sonroje o se ponga rojo de verguenza; pues, si algún accidente puede producir maneras de concebir la luz diversas de las tenidas por normales, no hay en cambio deslumbramiento, ofuscación u oscuridad que libre de la verguenza ni la honra32 GARCIA CALVO, A.: Lalia. Ensayos de estudio linguístico de la Sociedad.Siglo XXI de España Editores, S. A., Madrid, 1973, 208 or. Mikel Azurmendik azpimarratzen du honek agerian jarritako koloreen beste erabilera horiek: Agustín García Calvo ha mostrado por su parte hasta qué punto los colores escapan al exclusivo ordenamiento físico en el disco de Newton o al perceptivo en la paleta de los pintores, y cómo poseen fuerza de realidad que los hacen aptos para usos no puramente colorísticos AZURMENDI, M.: Op. cit., 48-49 orr..

Eta itsuekin jarraituz, esandakoari ezin diezaizkiokegu gehitu beste batzu, inongo zalantzarik gabe ezagutuko lituzketenak? (...)